ค้นเจอ 2,101 รายการ

กระแจะ

หมายถึงน. ชื่อรูปปลอกเหล็กสำหรับจับช้างดุ ทางปลายสัณฐานปากเปิดอย่างคีมคีบเบ้าทองเหลือง มีกำลังหดตัวให้ปลายจดเข้าหากันได้ ที่ริมปากมีงาแซงทำด้วยเหล็กปลายแหลมข้างละอัน ที่โคนปลอกมีที่สำหรับสวมคันไม้ไผ่ที่ทะลวงให้กลวง ร้อยเชือกซึ่งผูกจากปลอกลอดออกมาจากคันไม้ ใช้สำหรับพุ่งเข้าไปเกาะขาช้างข้างใดข้างหนึ่งไว้ เมื่อเกาะได้แล้ว โรยปลายไปผูกกับขอนไม้ไว้เพื่อช้างจะได้ลาก ช้างกำลังดุก็ลากไป งาแซงก็จะฝังลึกเข้าไปทุกทีจนไม่สามารถจะก้าวขาได้ ก็เป็นอันจับได้; (ถิ่น-พายัพ) โซ่หรือกำไลเหล็กที่ทำเป็นปลอกสวมเท้าหน้าช้างทั้งคู่ให้ชิดกัน เพื่อมิให้ช้างเดินได้เร็วจนไกลถิ่นเกินควร ใช้เมื่อปล่อยช้างให้หากินในป่า.

ชิงคม

หมายถึงก. รีบซ้อนกลทำร้ายเสียก่อน เช่น ชะอ้ายแก้วชิงคมเอากูได้. (ขุนช้างขุนแผน).

พนาด

หมายถึงน. เบาะสำหรับปูหลังช้างเพื่อออกป่า เช่น พรายพัสตร์พนาดพร้อม ภูษา. (ยวนพ่าย), ใช้ว่า พระนาด ก็มี.

กฤดาอัญชลี

หมายถึง[กฺริ-] (โบ; กลอน) แยกคำจาก กฤดาญชลี เช่น ขอถวายกฤดาอัญ- ชลีโอนศิโรจร. (ตำราช้างคำฉันท์).

ช้างพัง

หมายถึงน. ช้างตัวเมีย; ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์สวาดิ มี ๕ ดวง, ดาวงูเหลือม ดาวสวาตี หรือ ดาวสวัสดิ ก็เรียก.

ลูกพลู

หมายถึงน. เครื่องประดับเครื่องแต่งตัวของช้างห้อยเป็นระย้าเรียงเป็นแถวลงมา มักทำด้วยทองเหลืองหรือเงินกะไหล่.

น้ำนอง

หมายถึง(๑) ดู กลึงกล่อม. (๒) ดู กำแพงเจ็ดชั้น ๒ (๒).

เอราวัณ

หมายถึงน. ช้าง ๓๓ เศียรเป็นพาหนะของพระอินทร์. (ป. เอราวณ; ส. ไอราวณ).

ไอราพต

หมายถึงน. ช้าง ๓๓ เศียรเป็นพาหนะของพระอินทร์. (ส. ไอราวต; ป. เอราวณ).

สายสำอาง

หมายถึงน. เชือกหรือลวดหนังตีเป็นเกลียวหุ้มผ้าแดง ผูกติดกับรัดประคนทั้ง ๒ ข้าง ปรกติทอดขนานลำตัวช้างไปผูกติดกับกระวินคล้องกับระวิงหรือซองหาง เมื่อตั้งสัปคับหรือกูบ ใช้สายสำอางนี้สอดผูกเพื่อช่วยรั้งมิให้เลื่อนไปทางหัวช้าง ขณะเดินลงที่ลาด.

ปิงคล,ปิงคล-,ปิงคละ

หมายถึง[-คะละ] น. ชื่อตระกูลช้างสีแสด. ว. สีแสด, สีนํ้าตาล. (ป., ส.).

พืชพันธุ์

หมายถึงน. เมล็ดพันธุ์ไม้, สิ่งที่จะเป็นพันธุ์ต่อไป; (โบ; กลอน) กำพืด เช่น ด้วยพืชพันธุ์มันไม่น่าจะอาลัย. (ขุนช้างขุนแผน).

 คำราชาศัพท์ จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ